عومەر عەلى غەفور
لە رەمەزاندا و بەتایبەت لە كاتى نوێژى جومعە و تەراویحەكاندا مزگەوتەكان جمەیان دێ لە منداڵ، كە تەمەنیان لە 7 ساڵییەوە دەست پێدەكات تا 13 و 14 ساڵ. ئەو منداڵانە، كە زۆربەیان وەك چاولێكەرى و هەندێكیشیان بەهاندانى دایك و باوكیان دێن، هیچ سیستمێك نازانن و دەیكەنە هەرا و ژاوەژاوێك ئەوسەرى دیار نیە، بۆیە هەندێ لە مزگەوتەكان بەناچارى رێ لە هاتنى شەپۆلى منداڵان بۆ نێو حەرەمى مزگەوتەكە دەگرن، تەنیا بەوە مزگەوت لە مزگەوت دەچێ.
ئەز لێرەدا باس لە كاریگەرییە نەرێنییەكانى هاتنى شەپۆلى منداڵانى ناكام بۆ مزگەوتەكان، بەتایبەت لە جومعەكاندا لە رووى دروستكردنى ژاوەژاو و پیس و پۆخڵكردنى مزگەوت ناكەم، كە جێى هەڵوەستەیە، بەڵكو باس لە مەترسییە مەعنەوییەكانى هەندێ لەو وتار و خوتبەكان دەكەم لە مزگەوتەكاندا پێشكەشى ئامادەبوان دەكرێن لەسەر بارى دەروونى و پەروەردەیى ئەو منداڵانە، كە پێم وایە ئەو مەترسییە هێندە جدییە ناكرێ بێدەنگى لێبكرێ.
لێرەدا چاوپۆشی لە لایەنە سەلبیەكانى هەندێ لە وتارەكان بۆ گەورەكانیش دەكەم و وا دادەنێم وتارەكان بۆ گەورەكان گونجاون، بەڵام ئایا ئەو مامۆستا بەڕێزانە، قەت بیریان لەوە كردوەتەوە كە رەوا نیە هەموو ئەو شتانەى بۆ گەورەكان باس دەكرێن بۆ منداڵانیش باس بكرێن؟ ئەى لە ئەسەردا نەهاتووە "خاگبوا الناس على قدر عقولهم"؟ ئایا خەتیب و واعیزەكان لە وتارەكانیاندا هیچ حساب و جیاكارییەك بۆ ئاستى هەست و عەقڵى منداڵان دەكەن؟ ئەگەر نەیكەن ئایا ئەو وتارانە كارەساتى پەروەردەییان لێناكەوێتەوە؟
مامۆستایەك لە وتارێكیدا لەبارەى "مردن"ەوە –كە ناخۆشبەختانە بەشى شێرى لە وتارەكانى هەینى بەركەوتوە- بە دورودرێژى باسى لە حاڵەتەكانى سەرەمەرگى مرۆڤ دەكرد، كە پێویستە بەلاى راستدا روو لە قیبلە بیخەن و (لااله الا الله)ى بەگوێدا بدەن، ئەگەر مرد چاوەكانى دابخەن و چەناگەى ببەستن بۆ ئەوەى دەمى نەكرێتەوە، دوایى بیشۆن و هتد. جا باسى لە چۆنیەتیى مردوشۆردن دەكرد و گلەیى ئەوەى دەكرد خەڵك نازانن مردوو بشۆن.
ئەم بابەتە بۆ گەورەكان بابەتە، بەڵام ئایا دەكرێ ئەو دیمەنە ترسناكانە بۆ منداڵان باس بكرێ؟ یان ئەسڵەن لەو قۆناغە ناسكەدا چ پێویستیان بە زانینی ئەو شتانەیە؟!
جارێكیتر باسى لە شەڕێكى مێژوو دەكرد، وتى دوو گەنجەكە ئەبوجەهلیان بەشمشێر كوشت، جا هاتنە لاى پێغەمبەر (د.خ) ئەویش فەرموى: "شمشێرەكان خینى پێوە ماوە یان سڕیوتانە؟"، وتیان "نا نەمانسڕییە". ئەویش وتى "كەواتە هەردووكتان كوشتوتانە". فڵان سەحابەیش چو، بینى ئەبوجەهل لە گیانەڵادایە، بە شمشێر سەرى لێكردەوە.
ئاخر مامۆستایانى زێدە ئازیز! باسكردنى ئەو دیمەنە تۆقێنەرانە و نیشاندانى ئیسلام لەو بەرگە خوێناوییەدا، لەبارێكدا دەزانن سەدان منداڵ گوێیان لێگرتوون، لە كوێى حیكمەت و زاناییدا جێى دەبێتەوە؟
یان لە وتاردا باس لە پێوەندییە سەرجێییەكانى ژن و پیاو دەكەن. مامۆستایەك زیاد لە جارێك دوبارەى دەكردەوە كە هۆكارى گرفتەكانى خێزان ئەوەیە ژن و پیاو لەكاتى جوتبوندا بیسمیلا ناكەن!.
ئەم حاڵەتە شتێك نیە جارێك لە وتارێكدا روبدات و تەواو، بەڵكو بەبەردەوامى هەموو هەفتەیەك لە هەزاران مزگەوتى كوردستاندا دوبارە دەبێتەوە. سەیریش لەوەدایە مامۆستایانى بەڕێز لەكاتێكدا بەردەوام باس لە تایبەتمەندى و بێوێنەیى پەروەردەى ئیسلامى دەكەن، كەچی رۆژێك لە رۆژان بیریان لە مەترسیەكانى خوتبەكانیان لەسەر هۆش و دەرونى جگەرگۆشەكانمان نەكردەوە و داوایان نەكرد چارەسەرێك بۆ ئەو بابەتە بدۆزرێتەوە.
بۆیە پێشنیار دەكەم مامۆستایان، جا لەرێى یەكێتیى زانایانەوە بێ یان لەرێى لێژنەى باڵاى فتوا یان وەزارەتى ئەوقافەوە، كۆنفرانسێك ببەستن و تاوتوێى ئەو بابەتەى تێدا بكەن و چارەسەرێكى بۆ بدۆزنەوە، جا بە سنورداركردنى ئامادەبونى تەمەنێكى دیاریكراو لە منداڵان بێ لە خوتبەكانى جومعەدا ، یان بە هاندانى وتارخوێنان بۆ خۆلادان لەو بابەتانەى كاریگەریی سەلبییان لەسەر هۆش و هەستى منداڵان دەبێ.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق