عومەر عەلى غەفور
بەپێى ئەنجامى كۆتایى هەڵبژاردنەكانى پەرلەمانى كوردستان لە 25 تەموزى 2009دا، ژمارەى ئەو كەسانەى دەنگیان دابوو 1 ملیۆن و 816 هەزار و 293 كەس بوو، تێیدا لیستی كوردستانی (لیستى هاوبەشى پارتى و یەكێتى) 1ملیۆن و76 هەزار و 370 دەنگ، لیستی گۆڕان 445 هەزار و 24 دەنگ، لیستى خزمەتگوزارى و چاكسازى (4 حزبەكە) 240 هەزار و 840 دەنگ، بزوتنەوەى ئیسلامى 27 هەزار و 147 دەنگ، لیستى ئازادى و عەدالەتى كۆمەڵایەتى 15 هەزار و 28 دەنگیان بەدەست هێنا.
هەر بەپێى زانیارییەكانى كۆمسیۆن لە هەڵبژاردنى پەرلەمانى عێراقدا لە 7 ئادارى 2010، لە سێ پارێزگاكەى هەرێم 1 ملیۆن و 938 هەزار و 754 كەس دەنگیان داوە، لەوانە 11 هەزار و 432 دەنگیان بۆ چەند لیستێكى دەرەوەى چوار لیستە سەرەكییەكەى هەرێم (هاوپەیمانى، گۆڕان، یەكگرتووى ئیسلامى، كۆمەڵى ئیسلامى) چووە.
لەم هەڵبژاردنەدا هاوپەیمانیى كوردستان (لیستى دوو حزبە سەرەكییەكە و 10 حزبیترى بچووكى هەرێم) 1 ملیۆن و 142 هەزار و 37 دەنگ، گۆڕان 425 هەزار و 784 دەنگ، یەكگرتوو 214 هەزار و 213 دەنگ، كۆمەڵ 144 هەزار و 996 دەنگیان هێناوە.
لە بەراوردكردنێكى خێراى ئەنجامى هەردوو هەڵبژاردنەكەدا دەردەكەوێ هەندێ لیست دەنگەكانیان كەمى كردووە، هەندێكیان وەستاون و هەندێكى تریشیان بە ژمارە دەنگیان زیادى كردوە، بەڵام بە بەراورد لەگەڵ چەند ساڵ لەمەوبەریان بە رێژە كەمیان كردووە، یان بەشێوەیەكى زۆر لاواز زیادیان كردوە.
لیستى هاوپەیمانى لەم هەڵبژاردنەدا 65667 دەنگى زیاد كردووە، بەڵام ئەگەر ئەو دەنگانەى ژمارەیەك لەو 10 حزبەى نێو لیستەكە لە هەڵبژاردنەكەى 25-7دا بەجیا لە لیستى كوردستانى بەدەستیان هێنابوو، بۆ دەنگەكانى لیستى كوردستانى زیاد بكەین، بەنَزیكەیى هەمان ژمارە دەردەچێ. (حزبە بچوكەكانى ناو لیستى هاوپەیمانى 72 هەزار و 137 دەنگیان هێنابوو. یەكێتى و پارتى پێكەوە 1 ملیۆن و 69 هەزار و 894 دەنگن پارتى671 هەزار و 965 دەنگ، یەكێتى 397 هەزار و 929 دەنگ-ئەم بڕگەیە تەنیا لاى خۆم زیاد كراوە).
لە هەڵبژاردنەكەى پەرلەمانى كوردستاندا بزوتنەوەى ئیسلامى 27147 دەنگ، لیستى ئازادى و عەدالەتى كۆمەڵایەتى 15028 دەنگ، یەكێتیى نەتەوەیى دیموكرات 1859 دەنگ، لیستى توركمانى هەولێر 5 هەزار 106 دەنگ، پارتی كرێكاران و رەنجدەرانی كوردستان 3178 دەنگـى بەدەست هێنابوو، كە كۆى هەموویان دەكاتە 52 هەزار و 318 دەنگ.
بەم پێیەش لیستەكە تەنیا 13349 دەنگ زیادى كردوە.
خۆ ئەگەر دەنگەكانى هەر یەك لە حزبى سۆشیالیست و حزبی زەحمەتكێشان-ئایندەیش حسێب بكەین، كە لە هەڵبژاردنى پەرلەمانى كوردستاندا لەگەڵ لیستى هاوبەشى 4 حزبەكە دابەزین و 3 كورسییان بەركەوت، كە زیاتر لە 40 هەزار دەنگى دەویست، ئەو كاتە لە باشترین باردا دەتوانرێ بگوترێ لیستى هاوبەشى دوو حزبە سەرەكییەكەى كوردستان هەمان ژمارەى هەڵبژاردنە پەرلەمانییەكەى هەرێمیان هێناوە.
ئەگەر هەردوو حزبیش بەجیا حسێب بكەین، دەبینین پارتى دیموكراتى كوردستان لە سێ پارێزگاكەى هەرێم 671 هەزار و 965 دەنگى هێناوە، كە دەكاتە 34.65%ى دەنگەكان. هەروەها یەكێتیى نیشتمانیى كوردستان 397 هەزار و 929 دەنگى هێناوە، كە دەكاتە 20.52%ى كۆى دەنگەكانى هەرێم.
لە هەڵبژاردنەكەى 1992، كە 993 هەزار دەنگدەر تێیدا بەشدار بوون، پارتى 428 هەزار و 339 دەنگ (44.55%ى دەنگەكان) و یەكێتى 423 هەزار و 682 دەنگ (44.03%ى دەنگەكان)ى بەدەست هێنابوو.
بەم پێیە یەكێتى لە رووى جەماوەرییەوە چ لەسەر ئاستى كۆى دەنگەكانى كوردستان و چ لەسەر ئاستى ئەو ئەو رێژەیەى خۆى لە 1992 هێناویەتى زیاتر لە 50% پاشەكشەى كردووە، هەرچی پارتیشە لەسەر ئاستى كۆى دەنگەكانى كوردستان زیاتر لە 10% و لەژاو رێژەى دەنگەكانى خۆیشى لە 1992، زیاتر لە 20% پاشەكشەى كردووە و ئەگەر بەپێى ئەو رێژەیەى 1992 بوایە دەبوو ئێستە زیاتر لە 850 هەزار دەنگى بهێنایە.
پارتى لەسەر ئاستى كۆى ەنگەكانى كوردستان نێزیكەى 10%، پاشەكشەى كردوە، بەڵام لەسەر ئاستى رێژەكەى خۆى لە ساڵى 1992 ( كە 44.55% بوو) نێزیكەى 22% پاشەكشەى كردوە. هەرچی یەكێتییە لەسەر ئاستى كۆى دەنگەكانى كوردستان نێزیكەى 24% و لەسەر ئاستى رێژەكەى خۆى لە ساڵى 1992 (كە 44.03% بوو) زیاتر لە 50% پاشەكشەى كردوە.
- لیستى بزوتنەوەى گۆڕان بەسەرۆكایەتیى نەوشیروان مستەفا، لە هەڵبژاردنە پەرلەمانییەكەى عێراقدا 19 هەزار و 240 دەنگ كەمترى هێناوە لەو دەنگانەى لە هەڵبژاردنە پەرلەمانییەكەى هەرێمدا بەدەستى هێنا، لەكاتێكدا بەرپرسانى لیستەكە چاوەڕێ بوون ئەنجامەكانیان لەم هەڵبژاردنەى دوایدا لەوەى پێشوو باشتر بێ.
- هەردوو حزبە ئیسلامییەكە، یەكگرتووى ئیسلامی و كۆمەڵى ئیسلامی، ئەگەرچی ژمارەى كورسییەكانیان لە پەرلەمانى عێراق بە 6 كورسی مایەوە و زیادى نەكرد، لەكاتێكدا خۆیان پێشبینیى بەدەستهێنانى زیاتر لە 10 كورسییان دەكرد، بەڵام ژمارەى دەنگەكانیان بەراورد لەگەڵ هەڵبژاردنەكەى هەرێم لە تەمووزى 2009، پێكەوە 118 هەزار و 369 دەنگ زیادى كردوە.
ئەم ئەنجامە بەلاى هەردوو حزبەكە و بەلاى چاودێرانیشەوە ئەنجامێكى چاوەڕوانكراو نەبوو، بەتایبەت دواى ئەوەى لە هەڵبژاردنە پەرلەمانیەكەى هەرێمدا، كە تەنیا 7 مانگ پێشتر بوو، ئەو دوو حزبە تووشى شكستێكى گەورە هاتن و ژمارەى كورسییەكانیان لە 15 كورسییەوە بۆ 10 كورسی دابەزى، لە كاتێكدا پێش هەڵبژاردنەكە پێشبینى بەدەستهێنانى زیاتر لە 20 كورسیان دەكرد.
بەڵام ئایا ئەو چەند مانگە بایى ئەوە دەبێ هەر حزبێك ژمارەى هەوادارانى بەو رێژە زۆرە زیاد بكات، بەتایبەت كە لەو ماوەیەدا ئەو دوو حزبە چالاكی و پرۆژەیەكى سیاسی، ئابورى، كۆمەڵایەتیى هێندە گەورە و بەرچاویان نەبووە بەو شێوەیە كار لە گۆڕەپانەكە بكات؟
ئەگەر چەند ساڵێك بگەڕێینە دواوە بۆ هەڵبژاردنەكانى پێشترى هەرێم و عێراق رەنگە وێنەكە زیاتر روون ببێتەوە.
* یەكگرتووى ئیسلامى:
لە هەڵبژاردنى شارەوانییەكانى سلێمانى لە ساڵى 2000دا كاندیدى یەكگرتوو بۆ سەرۆكى شارەوانیى سلێمانى (وشیار رەسوڵ)، رێژەى 17.53%ى دەنگەكانى ئەو شارەى بەدەست هێناوە، كە 44 هەزار و 449 دەنگ بووە، كە ئەم رێژەیە لە ژمارەى دەنگەكانى پارێزگاى سلێمانى لە هەڵبژاردنەكەى پەرلەمانى عێراقدا، كە 833 هەزار و 631 دەنگە، دەكاتە زیاتر لە 140 هەزار دەنگ، ئەمە لە كاتێكدا یەكگرتوو 103 هەزار و 188 دەنگى هێناوە، كە دەكاتە نێزیكەى 12%ى دەنگەكان.
واتە دەنگەكانى ئەو حزبە لە سلێمانى، دواى 10 ساڵ، بەرێژە دابەزیوە.
هەروەها لە هەڵبژاردنى شارەوانیەكانى هەولێر لە ساڵى 2001، (زوهێر محەمەد ئەمین) كاندیدى یەكگرتوو بۆ سەرۆكى شارەوانیى هەولێر 52 هەزار و 183 دەنگى لە كۆى 422 هەزار و 912 دەنگ بەدەست هێنا، كە دەكاتە 12.33%ى دەنگەكان، هەروەها یەكێك لە كاندیدەكانى (ئوسامە جەمیل) 60 هەزار و 50 دەنگى بەدەست هێنا، كە دەكاتە زیاتر لە 14%ى دەنگەكان.
بەڵام لەم هەڵبژاردنەى دوایدا یەكگرتوو لە كۆى 680 هەزار و 408 دەنگى هەولێر، 51 هەزار و 56 دەنگى هێناوە، كە دەكاتە 8.2%ى دەنگەكان، كە ئەگەر بەپێى رێژەكەى 2001ى بهێنایە، دەبوو لانى كەم زیاتر لە 80 هەزار دەنگى بهێنایە.
تەنانەت ئوسامە جەمیل، كاندیدى ژمارە (1)ى یەكگرتوو لە هەولێر لەم هەڵبژاردنەدا، كە لە هەڵبژاردنەكەى پێشوودا زیاتر لە 60 هەزار دەنگى هێنا، لەم هەڵبژاردنەى دوایدا تەنیا 25 هەزار و 108 دەنگى هێنا. واتە دەنگەكانى زیاتر لە 50% دابەزیوە.
هەروەها كاندیدى یەكگرتوو بۆ سەرۆكایەتیى شارەوانیى دهۆك لە 19%ى كۆى دەنگەكانى شارى دهۆكى هێناوە، كە 277 هەزار و 944 دەنگ بووە، كە دەكاتە 52 هەزار و 809 دەنگ.
لەم هەڵبژاردنەى دوایدا یەكگرتوو لە كۆى 424 هەزار و 715 دەنگى دهۆك، 59 هەزار و 969 دەنگى هێناوە، كە دەكاتە نێزیكەى 14%ى دەنگەكان. بەپێى رێژەكەى 2001 بوایە، دەبوو زیاتر لە 80 هەزار و 500 دەنگى بهێنایە.
واتە لە نێوان 2001 تا 2010 یەكگرتوو بە رێژەى 5-6% دەنگەكانى دابەزیوە، كە ئەگەر دەستى بەو رێژەیەوە بگرتایە و تەنانەت هیچ زیادیشى نەكردایە، دەبوو لەم هەڵبژاردنەى دوایدا زیاتر لە 300 هەزار دەنگى بهێنایە.
خۆیان و زۆر لە چاودێرانیش پێیان وایە بەشێك لە دەنگەكانى یەكگرتوو لە سەردەمى دوو ئیدارەییدا هى لایەنگرانى دوو حزبە ناكۆكەكە بووە كە هەر لایەك لەبەرئەوەى خۆى بەشدارى هەڵبژاردنەكە نەبووە، لە دژى ئەویتر دەنگى بە یەكگرتوو داوە، لەبەرئەوە دەنگەكانى 2005 زیاتر قەبارەى ئەو حزبە نیشان دەدەن.
لە هەڵبژاردنى پەرلەمانى كوردستاندا لە كانوونى دووەمى 2005، یەكگرتوو 9 كورسی لە كۆى 100 كورسیی لیستى هاوپەیمانیى كوردستان پێ درا، كە لیستەكە 1 ملیۆن و 570 هەزار و 663 دەنگى هێنابوو، هەر كورسییەك نێزیكەى 16 هەزار دەنگى دەویست، واتە دەنگەكانى یەكگرتوو بە نێزیكەى 140 هەزار دەنگ دانرا.
لە هەڵبژاردنەكەى ئەنجوومەنى نوێنەرانی عێراقیشدا لە كانوونى یەكەمى 2005 كە بە لیستى سەربەخۆ دابەزى، 157 هەزار و 688 دەنگى هێنا، كە چەند هەزارێكى هى چەند پارێزگایەكى دەرەوەى هەرێم بوو.
بەم پێیە لە 2005 تا 2010 ژمارەى دەنگەكانى لە هەرێم 60-70 هەزار دەنگ زیادى كردووە.
كۆمەڵى ئیسلامى:
كۆمەڵى ئیسلامى لە هەڵبژاردنە پەرلەمانییەكەى كوردستان لە ساڵى 2005، كە نێزیكەى 1 ملیۆن و 755 هەزار كەس تێیدا بەشدار بوون، 6 كورسی بەدەست هێنا، كە دەیكردە نێزیكەى 100 هەزار دەنگ، كە دەكاتە نێزیكەى 5.5%ى دەنگەكان.
لەم هەڵبژاردنەدا ژمارەى دەنگەكانیان زیادى كردووە و بووەتە 144 هەزار و 996 دەنگ لە كۆى 1 ملیۆن و 938 هەزار و 754 دەنگى هەرێم، كە دەكاتە 7.48%ى دەنگەكان. واتە لە ماوەى 4 ساڵدا نێزیكەى 2% دەنگەكانیان زیادى كردووە.
* بۆ زانیاری و ژمارەكانى ئەم راپۆرتە سوود لە ماڵپەڕەكانى كۆمسیۆن و پەرلەمانى كوردستان و حزبەكان وەرگیراوە.
لە ژمارە 107ى رۆژنامەى رووداودا لە 5-4-2010 بڵاو بوویەوە.
هەر بەپێى زانیارییەكانى كۆمسیۆن لە هەڵبژاردنى پەرلەمانى عێراقدا لە 7 ئادارى 2010، لە سێ پارێزگاكەى هەرێم 1 ملیۆن و 938 هەزار و 754 كەس دەنگیان داوە، لەوانە 11 هەزار و 432 دەنگیان بۆ چەند لیستێكى دەرەوەى چوار لیستە سەرەكییەكەى هەرێم (هاوپەیمانى، گۆڕان، یەكگرتووى ئیسلامى، كۆمەڵى ئیسلامى) چووە.
لەم هەڵبژاردنەدا هاوپەیمانیى كوردستان (لیستى دوو حزبە سەرەكییەكە و 10 حزبیترى بچووكى هەرێم) 1 ملیۆن و 142 هەزار و 37 دەنگ، گۆڕان 425 هەزار و 784 دەنگ، یەكگرتوو 214 هەزار و 213 دەنگ، كۆمەڵ 144 هەزار و 996 دەنگیان هێناوە.
لە بەراوردكردنێكى خێراى ئەنجامى هەردوو هەڵبژاردنەكەدا دەردەكەوێ هەندێ لیست دەنگەكانیان كەمى كردووە، هەندێكیان وەستاون و هەندێكى تریشیان بە ژمارە دەنگیان زیادى كردوە، بەڵام بە بەراورد لەگەڵ چەند ساڵ لەمەوبەریان بە رێژە كەمیان كردووە، یان بەشێوەیەكى زۆر لاواز زیادیان كردوە.
لیستى هاوپەیمانى لەم هەڵبژاردنەدا 65667 دەنگى زیاد كردووە، بەڵام ئەگەر ئەو دەنگانەى ژمارەیەك لەو 10 حزبەى نێو لیستەكە لە هەڵبژاردنەكەى 25-7دا بەجیا لە لیستى كوردستانى بەدەستیان هێنابوو، بۆ دەنگەكانى لیستى كوردستانى زیاد بكەین، بەنَزیكەیى هەمان ژمارە دەردەچێ. (حزبە بچوكەكانى ناو لیستى هاوپەیمانى 72 هەزار و 137 دەنگیان هێنابوو. یەكێتى و پارتى پێكەوە 1 ملیۆن و 69 هەزار و 894 دەنگن پارتى671 هەزار و 965 دەنگ، یەكێتى 397 هەزار و 929 دەنگ-ئەم بڕگەیە تەنیا لاى خۆم زیاد كراوە).
لە هەڵبژاردنەكەى پەرلەمانى كوردستاندا بزوتنەوەى ئیسلامى 27147 دەنگ، لیستى ئازادى و عەدالەتى كۆمەڵایەتى 15028 دەنگ، یەكێتیى نەتەوەیى دیموكرات 1859 دەنگ، لیستى توركمانى هەولێر 5 هەزار 106 دەنگ، پارتی كرێكاران و رەنجدەرانی كوردستان 3178 دەنگـى بەدەست هێنابوو، كە كۆى هەموویان دەكاتە 52 هەزار و 318 دەنگ.
بەم پێیەش لیستەكە تەنیا 13349 دەنگ زیادى كردوە.
خۆ ئەگەر دەنگەكانى هەر یەك لە حزبى سۆشیالیست و حزبی زەحمەتكێشان-ئایندەیش حسێب بكەین، كە لە هەڵبژاردنى پەرلەمانى كوردستاندا لەگەڵ لیستى هاوبەشى 4 حزبەكە دابەزین و 3 كورسییان بەركەوت، كە زیاتر لە 40 هەزار دەنگى دەویست، ئەو كاتە لە باشترین باردا دەتوانرێ بگوترێ لیستى هاوبەشى دوو حزبە سەرەكییەكەى كوردستان هەمان ژمارەى هەڵبژاردنە پەرلەمانییەكەى هەرێمیان هێناوە.
ئەگەر هەردوو حزبیش بەجیا حسێب بكەین، دەبینین پارتى دیموكراتى كوردستان لە سێ پارێزگاكەى هەرێم 671 هەزار و 965 دەنگى هێناوە، كە دەكاتە 34.65%ى دەنگەكان. هەروەها یەكێتیى نیشتمانیى كوردستان 397 هەزار و 929 دەنگى هێناوە، كە دەكاتە 20.52%ى كۆى دەنگەكانى هەرێم.
لە هەڵبژاردنەكەى 1992، كە 993 هەزار دەنگدەر تێیدا بەشدار بوون، پارتى 428 هەزار و 339 دەنگ (44.55%ى دەنگەكان) و یەكێتى 423 هەزار و 682 دەنگ (44.03%ى دەنگەكان)ى بەدەست هێنابوو.
بەم پێیە یەكێتى لە رووى جەماوەرییەوە چ لەسەر ئاستى كۆى دەنگەكانى كوردستان و چ لەسەر ئاستى ئەو ئەو رێژەیەى خۆى لە 1992 هێناویەتى زیاتر لە 50% پاشەكشەى كردووە، هەرچی پارتیشە لەسەر ئاستى كۆى دەنگەكانى كوردستان زیاتر لە 10% و لەژاو رێژەى دەنگەكانى خۆیشى لە 1992، زیاتر لە 20% پاشەكشەى كردووە و ئەگەر بەپێى ئەو رێژەیەى 1992 بوایە دەبوو ئێستە زیاتر لە 850 هەزار دەنگى بهێنایە.
پارتى لەسەر ئاستى كۆى ەنگەكانى كوردستان نێزیكەى 10%، پاشەكشەى كردوە، بەڵام لەسەر ئاستى رێژەكەى خۆى لە ساڵى 1992 ( كە 44.55% بوو) نێزیكەى 22% پاشەكشەى كردوە. هەرچی یەكێتییە لەسەر ئاستى كۆى دەنگەكانى كوردستان نێزیكەى 24% و لەسەر ئاستى رێژەكەى خۆى لە ساڵى 1992 (كە 44.03% بوو) زیاتر لە 50% پاشەكشەى كردوە.
- لیستى بزوتنەوەى گۆڕان بەسەرۆكایەتیى نەوشیروان مستەفا، لە هەڵبژاردنە پەرلەمانییەكەى عێراقدا 19 هەزار و 240 دەنگ كەمترى هێناوە لەو دەنگانەى لە هەڵبژاردنە پەرلەمانییەكەى هەرێمدا بەدەستى هێنا، لەكاتێكدا بەرپرسانى لیستەكە چاوەڕێ بوون ئەنجامەكانیان لەم هەڵبژاردنەى دوایدا لەوەى پێشوو باشتر بێ.
- هەردوو حزبە ئیسلامییەكە، یەكگرتووى ئیسلامی و كۆمەڵى ئیسلامی، ئەگەرچی ژمارەى كورسییەكانیان لە پەرلەمانى عێراق بە 6 كورسی مایەوە و زیادى نەكرد، لەكاتێكدا خۆیان پێشبینیى بەدەستهێنانى زیاتر لە 10 كورسییان دەكرد، بەڵام ژمارەى دەنگەكانیان بەراورد لەگەڵ هەڵبژاردنەكەى هەرێم لە تەمووزى 2009، پێكەوە 118 هەزار و 369 دەنگ زیادى كردوە.
ئەم ئەنجامە بەلاى هەردوو حزبەكە و بەلاى چاودێرانیشەوە ئەنجامێكى چاوەڕوانكراو نەبوو، بەتایبەت دواى ئەوەى لە هەڵبژاردنە پەرلەمانیەكەى هەرێمدا، كە تەنیا 7 مانگ پێشتر بوو، ئەو دوو حزبە تووشى شكستێكى گەورە هاتن و ژمارەى كورسییەكانیان لە 15 كورسییەوە بۆ 10 كورسی دابەزى، لە كاتێكدا پێش هەڵبژاردنەكە پێشبینى بەدەستهێنانى زیاتر لە 20 كورسیان دەكرد.
بەڵام ئایا ئەو چەند مانگە بایى ئەوە دەبێ هەر حزبێك ژمارەى هەوادارانى بەو رێژە زۆرە زیاد بكات، بەتایبەت كە لەو ماوەیەدا ئەو دوو حزبە چالاكی و پرۆژەیەكى سیاسی، ئابورى، كۆمەڵایەتیى هێندە گەورە و بەرچاویان نەبووە بەو شێوەیە كار لە گۆڕەپانەكە بكات؟
ئەگەر چەند ساڵێك بگەڕێینە دواوە بۆ هەڵبژاردنەكانى پێشترى هەرێم و عێراق رەنگە وێنەكە زیاتر روون ببێتەوە.
* یەكگرتووى ئیسلامى:
لە هەڵبژاردنى شارەوانییەكانى سلێمانى لە ساڵى 2000دا كاندیدى یەكگرتوو بۆ سەرۆكى شارەوانیى سلێمانى (وشیار رەسوڵ)، رێژەى 17.53%ى دەنگەكانى ئەو شارەى بەدەست هێناوە، كە 44 هەزار و 449 دەنگ بووە، كە ئەم رێژەیە لە ژمارەى دەنگەكانى پارێزگاى سلێمانى لە هەڵبژاردنەكەى پەرلەمانى عێراقدا، كە 833 هەزار و 631 دەنگە، دەكاتە زیاتر لە 140 هەزار دەنگ، ئەمە لە كاتێكدا یەكگرتوو 103 هەزار و 188 دەنگى هێناوە، كە دەكاتە نێزیكەى 12%ى دەنگەكان.
واتە دەنگەكانى ئەو حزبە لە سلێمانى، دواى 10 ساڵ، بەرێژە دابەزیوە.
هەروەها لە هەڵبژاردنى شارەوانیەكانى هەولێر لە ساڵى 2001، (زوهێر محەمەد ئەمین) كاندیدى یەكگرتوو بۆ سەرۆكى شارەوانیى هەولێر 52 هەزار و 183 دەنگى لە كۆى 422 هەزار و 912 دەنگ بەدەست هێنا، كە دەكاتە 12.33%ى دەنگەكان، هەروەها یەكێك لە كاندیدەكانى (ئوسامە جەمیل) 60 هەزار و 50 دەنگى بەدەست هێنا، كە دەكاتە زیاتر لە 14%ى دەنگەكان.
بەڵام لەم هەڵبژاردنەى دوایدا یەكگرتوو لە كۆى 680 هەزار و 408 دەنگى هەولێر، 51 هەزار و 56 دەنگى هێناوە، كە دەكاتە 8.2%ى دەنگەكان، كە ئەگەر بەپێى رێژەكەى 2001ى بهێنایە، دەبوو لانى كەم زیاتر لە 80 هەزار دەنگى بهێنایە.
تەنانەت ئوسامە جەمیل، كاندیدى ژمارە (1)ى یەكگرتوو لە هەولێر لەم هەڵبژاردنەدا، كە لە هەڵبژاردنەكەى پێشوودا زیاتر لە 60 هەزار دەنگى هێنا، لەم هەڵبژاردنەى دوایدا تەنیا 25 هەزار و 108 دەنگى هێنا. واتە دەنگەكانى زیاتر لە 50% دابەزیوە.
هەروەها كاندیدى یەكگرتوو بۆ سەرۆكایەتیى شارەوانیى دهۆك لە 19%ى كۆى دەنگەكانى شارى دهۆكى هێناوە، كە 277 هەزار و 944 دەنگ بووە، كە دەكاتە 52 هەزار و 809 دەنگ.
لەم هەڵبژاردنەى دوایدا یەكگرتوو لە كۆى 424 هەزار و 715 دەنگى دهۆك، 59 هەزار و 969 دەنگى هێناوە، كە دەكاتە نێزیكەى 14%ى دەنگەكان. بەپێى رێژەكەى 2001 بوایە، دەبوو زیاتر لە 80 هەزار و 500 دەنگى بهێنایە.
واتە لە نێوان 2001 تا 2010 یەكگرتوو بە رێژەى 5-6% دەنگەكانى دابەزیوە، كە ئەگەر دەستى بەو رێژەیەوە بگرتایە و تەنانەت هیچ زیادیشى نەكردایە، دەبوو لەم هەڵبژاردنەى دوایدا زیاتر لە 300 هەزار دەنگى بهێنایە.
خۆیان و زۆر لە چاودێرانیش پێیان وایە بەشێك لە دەنگەكانى یەكگرتوو لە سەردەمى دوو ئیدارەییدا هى لایەنگرانى دوو حزبە ناكۆكەكە بووە كە هەر لایەك لەبەرئەوەى خۆى بەشدارى هەڵبژاردنەكە نەبووە، لە دژى ئەویتر دەنگى بە یەكگرتوو داوە، لەبەرئەوە دەنگەكانى 2005 زیاتر قەبارەى ئەو حزبە نیشان دەدەن.
لە هەڵبژاردنى پەرلەمانى كوردستاندا لە كانوونى دووەمى 2005، یەكگرتوو 9 كورسی لە كۆى 100 كورسیی لیستى هاوپەیمانیى كوردستان پێ درا، كە لیستەكە 1 ملیۆن و 570 هەزار و 663 دەنگى هێنابوو، هەر كورسییەك نێزیكەى 16 هەزار دەنگى دەویست، واتە دەنگەكانى یەكگرتوو بە نێزیكەى 140 هەزار دەنگ دانرا.
لە هەڵبژاردنەكەى ئەنجوومەنى نوێنەرانی عێراقیشدا لە كانوونى یەكەمى 2005 كە بە لیستى سەربەخۆ دابەزى، 157 هەزار و 688 دەنگى هێنا، كە چەند هەزارێكى هى چەند پارێزگایەكى دەرەوەى هەرێم بوو.
بەم پێیە لە 2005 تا 2010 ژمارەى دەنگەكانى لە هەرێم 60-70 هەزار دەنگ زیادى كردووە.
كۆمەڵى ئیسلامى:
كۆمەڵى ئیسلامى لە هەڵبژاردنە پەرلەمانییەكەى كوردستان لە ساڵى 2005، كە نێزیكەى 1 ملیۆن و 755 هەزار كەس تێیدا بەشدار بوون، 6 كورسی بەدەست هێنا، كە دەیكردە نێزیكەى 100 هەزار دەنگ، كە دەكاتە نێزیكەى 5.5%ى دەنگەكان.
لەم هەڵبژاردنەدا ژمارەى دەنگەكانیان زیادى كردووە و بووەتە 144 هەزار و 996 دەنگ لە كۆى 1 ملیۆن و 938 هەزار و 754 دەنگى هەرێم، كە دەكاتە 7.48%ى دەنگەكان. واتە لە ماوەى 4 ساڵدا نێزیكەى 2% دەنگەكانیان زیادى كردووە.
* بۆ زانیاری و ژمارەكانى ئەم راپۆرتە سوود لە ماڵپەڕەكانى كۆمسیۆن و پەرلەمانى كوردستان و حزبەكان وەرگیراوە.
لە ژمارە 107ى رۆژنامەى رووداودا لە 5-4-2010 بڵاو بوویەوە.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق